ضربان قلب که هر ثانیه در بدن شما اتفاق می‌افتد و معمولا در بیشتر مواقع نسبت به آن بی‌تفاوت هستید، گاه می‌تواند به حالتی کاملا ترسناک و غیر منتظره درآمده و نگرانی‌هایی را برای شما یا اطرافیانتان ایجاد نماید. تپش قلب در بیشتر موارد وقتی اندکی غیرمعمول می‌شود و آن را به وضوح حس می‌کنید، مشکلی را برای سلامتی ایجاد نمی‌کند اما در برخی موارد نیز باید آن را جدی گرفته و به دنبال راهکارهای درمان بود. به واقع چه زمانی باید نگران تپش قلب خود شویم و احساس خطر کنیم؟ دلایل نگران کننده تپش قلب را در این مقاله با یکدیگر مرور می‌کنیم.
منظور از تپش قلب چیست ؟
افراد معمولا وقتی دچار تپش قلب می‌شوند چنین می‌گویند که انگار قلب آنها از قفسه سینه در حال بیرون آمدن است. اگر شما نیز تاکنون این حالت را تجربه کرده‌اید، بنابراین با تپش قلب بیگانه نیستید. در عالم پزشکی تپش قلب می‌تواند معانی زیر در بر داشته باشد:
- سرعت یافتن ضربان قلب
- احساس کردن غیرطبیعی بودن ضربان قلب
- نامنظمی در ضربان قلب (خارج از ریتم شدن)
به طور کلی معنای تپش قلب را این گونه می‌توانیم تفسیر کنیم که اگر ضربان قلب شما در حالتی است که آن را به وضوح حس می‌کنید، دچار تپش قلب شده‌اید. تپش قلب گاه می‌تواند تا به آنجا پیش برود که حتی تپیدن قلب خود را در دیگر نواحی بدن خود مثل گردن یا گلو نیز حس کنید.
علل احساس تپش قلب
در بیشتر موارد بروز تپش قلب اصلا به بیماری‌های قلبی مرتبط نیست و بر اثر عوامل دیگری رخ می‌دهد که از جمله آنها به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- ورزش
- استرس و اضطراب
- مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- مصرف زیاد کافئین
- ترک نیکوتین
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری
- پایین آمدن قند خون
- مصرف برخی داروها
- ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا
- فقر آهن
چنانچه مطالعه فرمودید، می‌بینید که در اکثر مواقع نیازی نیست که نگران تپش قلب خود باشید.
دلایل نگران کننده تپش قلب
در برخی موارد نیز تپش قلب در واقع هشداری جدی برای سلامتی شما می‌تواند باشد:
آریتمی قلب
آریتمی قلب نوعی ضربان غیر عادی قلب است که در آن سیگنال‌های الکتریکی که مسئول هماهنگ کردن ضربان قلب هستند، عملکرد خود را به درستی انجام نمی‌دهند. آریتمی قلب در اکثر مواقع خطرناک نیست اما گاهی نیز می‌تواند سلامتی انسان را به خطر بیندازد. آریتمی اگر خیلی شدید باشد، معمولا با علائمی نظیر درد در قفسه سینه، اختلال در تنفس، سرگیجه، احساس لرزش، ضعف و غش همراه است که در این صورت فرد باید حتما توسط پزشک معاینه شده و مطابق با دستورات وی عمل نماید. ممکن است تشخیص دکتر این باشد که بیمار به دریافت شوک یا دارو نیاز دارد و گاهی نیز جراحی‌های خاصی برای قلب باید صورت پذیرد.
اختلال در غده تیروئید
یکی از دلایل نگران کننده تپش قلب ممکن است به اختلال در غده تیروئید مرتبط باشد. در پرکاری تیروئید شرایطی ایجاد می‌شود که در آن هورمون‌های تیروکسین و تریدوتیرونین بیش از حد معمول ترشح می‌شوند و در این صورت ضربان قلب بیشتر و تندتر شده و موجب می‌شود تا فرد ریتم‌های غیر طبیعی در قلب خود احساس نماید. اگر فرد مبتلا به پرکاری تیروئید به فشار خون و گرفتگی عروق نیز مبتلا باشد، در این صورت چنانچه درد شدیدی نیز در ناحیه قفسه سینه حس شود حتما باید از پزشک کمک گرفت.
تپش قلب همراه با دیگر علائم
در مواقعی که فرد علاوه بر احساس تپش قلب، علائمی نظیر موارد زیر را دارد نیز مسئله حتما باید جدی گرفته شود و درمان‌های پزشکی صورت پذیرد:
- از دست دادن هوشیاری
- درد در قسمت فوقانی بدن
- سرگیجه
- تنگی نفس
- تعریق غیر معمول
- حالت تهوع
- نشانه‌های بالا ممکن است ناشی از بروز حمله قلبی یا سایر بیماری‌های جدی قلب باشند که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند و بلافاصله با اورژانس باید تماس گرفته شود.
بزرگ شدن قلب
گاهی مواقع بزرگ شدن قلب یا ضعف این اندام می‌تواند در ریتم ضربان قلب ناهماهنگی ایجاد نموده و یا حتی به تپش قلب منجر شود. در صورتی که به موقع اقدامات درمانی لازم صورت گیرد، می‌توان امیدوار بود که مشکل بزرگی قلب حل شود و به اندازه طبیعی خود باز گردد.
مصرف برخی داروها
تپش قلب گاهی در نتیجه مصرف برخی داروها حاصل می‌شود. از جمله این داروها می‌توان به داروهای فشار خون، آسم و داروهای دیگر مشکلات قلبی اشاره کرد. آنچه اهمیت دارد این است که هر فرد در صورتی که حس می‌کند ضربان قلب او در برخی مواقع کاملا غیر عادی به نظر می‌رسد، جهت بررسی‌های بیشتر بهتر است تا به پزشک متخصص قلب مراجعه نماید.
درمان تپش قلب
در بیشتر موارد نیازی نیست برای تپش قلب درمان خاصی را انجام داد زیرا چنانچه توضیح دادیم در اکثر موارد تپش قلب خطرناک به نظر نمی‌رسد. اما اگر یکی از دلایل نگران کننده تپش قلب که در قسمت بالا به آنها اشاره شد، علت ضربان غیر طبیعی قلب باشد، حتما باید جهت اقدامات درمانی پزشک را در جریان قرار داد. برای درمان تپش قلب ابتدا لازم است تا عامل آن را به خوبی پیدا کنید. مثلا اگر تپش قلب شما به دلیل نوشیدن زیاد نوشیدنی‌های کافئین‌دار اتفاق می‌افتد، کافی است تا این نوع مواد غذایی را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. به یاد داشته باشید که اگر تپش قلب با علائم دیگری نیز همراه باشد، ممکن است سلامتی را به خطر بیندازد و حتما باید برای بهبود آن به فکر راه چاره بود.
آیا نوار قلب تپش قلب را نشان می دهد ؟
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب یک روش سریع و ساده برای ارزیابی سلامتی قلب است که می‌تواند ناهنجاری‌های ریتم قلب، گرفتگی عروق، آسیب ناشی از سکته قلبی و بزرگ شدن قلب را نشان دهد. بنابراین در برخی موارد لازم است تا به تشخیص پزشک برای پی بردن به علت تپش قلب شما از نوار قلب نیز استفاده شود. الکتروکاردیوگرام معمولا به دو صورت انجام می‌گیرد؛ یکی نوار قلب در حالت استراحت که در آن بیمار باید چند دقیقه روی برانکارد دراز بکشد و دیگری نوار قلب با ورزش که در آن ورزش با کمک تردمیل یا دوچرخه اجرا می‌شود. اگر نوار قلب مشکلی را در ضربان قلب نشان دهد، اغلب از آزمایش‌های دیگری نیز برای تشخیص قطعی بهره می‌گیرند.
برای انجام نوار قلب پوست بدن باید در محل‌های قرار گرفتن الکترودها کاملا تمیز و پاکیزه باشد. الکترودها روی قفسه سینه، مچ دست و مچ پا قرار می‌گیرند و در نقاط اتصال از ژل نیز استفاده می‌شود تا اندازه‌گیری جریان الکتریکی با سهولت بیشتری صورت پذیرد. دستگاه نوار قلب به وسیله سیم‌هایی که به الکترودها وصل هستند، نحوه عملکرد قلب را ضبط و ثبت می‌کند.
سخن پایانی
دلایل نگران کننده تپش قلب را در این مقاله با یکدیگر مرور کردیم. بار دیگر خاطر نشان می‌کنیم که در اکثر موارد لزومی برای نگرانی در مورد تپش قلب وجود ندارد زیرا اصلا این مسئله به مشکلات قلبی مربوط نمی‌شود اما گاهی نیز اگر این علامت با علائم دیگری نظیر سرگیجه و اختلال در تنفس همراه باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
