ریتالین بیش از هر چیز برای درمان اختلال کمبود توجه و تمرکز مورد استفاده قرار می‌گیرد. متیل فنیدات ماده موثر موجود در ریتالین است که روی مواد شیمیایی موجود در مغز و اعصاب تاثیر گذاشته و برای درمان بیش فعالی (ADHD) موثر واقع می‌شود. برای آشنایی بیشتر با قرص ریتالین تا انتهای این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز همراه ما باشید.
ریتالین چیست؟
ریتالین یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی بوده که برای درمان اختلال نقص توجه، بیش فعالی و بهبود برخی اختلالات خواب کاربرد دارد. به منظور افزایش تمرکز و کنترل علائم بیش فعالی مثل عدم توجه از داروی ریتالین استفاده می‌شود. موارد استفاده از ریتالین به شرح زیر است:
- درمان اختلال کمبود توجه (ADD)
- اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD)
- نارکولپسی یا حمله خواب
مکانیسم اثر ریتالین
ریتالین به عنوان یک محرک اعصاب مرکزی عمل کرده و مکانیسم عمل آن به این شکل است که با افزایش سطح دوپامین در مغز، عملکرد نورون‌های مغزی را بهبود می‌بخشد. دوپامین یک نوروترانسمیتر (ناقل عصبی) است که در نقل و انتقال پیام‌های عصبی بین نورون‌ها نقش دارد.
نحوه مصرف قرص ریتالین
ریتالین برای هر فرد دقیقا مطابق با دستور پزشک باید مورد استفاده قرار گیرد.
- استفاده نادرست از داروی ریتالین به دلیل داشتن متیل فنیدات می‌تواند اعتیادآور باشد. پس حتما مطابق با دستور پزشک از این دارو استفاده نمایید.
در مورد طریقه مصرف این دارو به موارد زیر دقت کنید:
- قرص‌های آهسته رهش ریتالین (IR) معمولاً 2 تا 3 بار در روز باید مصرف شوند. قرص ریتالین IR را 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
- کپسول ریتالین (LA) یکبار در روز صبح‌ها باید مصرف شود. این کپسول را با غذا یا بدون غذا می‌توانید مورد استفاده قرار دهید. اما هر بار به همان روش قبلی آن را استفاده کنید.
دوز مصرف قرص ریتالین برای کودکان و بزرگسالان
دوز مصرف ریتالین برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و باید بر اساس دستورالعمل پزشک تعیین شود. معمولا دوز ریتالین بر اساس وزن بدن و شدت علائم ADHD تعیین می‌شود. در ادامه، دوز مصرف ریتالین برای بزرگسالان و کودکان ذکر شده است:
- برای بزرگسالان: دوز ابتدایی برای بزرگسالان 5 میلی‌گرم 2 بار در روز است. این دوز ممکن است تا حداکثر 60 میلی‌گرم در روز افزایش یابد، اما هرگز نباید دوز را بیشتر از دوز تجویزی خود مصرف نمایید.
- برای کودکان: دوز ابتدایی برای کودکان 1 میلی‌گرم به ازای هر 1 کیلوگرم وزن بدن در روز است. معمولا دوز روزانه برای کودکان در محدوده 5 تا 20 میلی‌گرم است.
عوارض جانبی قرص ریتالین
قرص Ritalin یک داروی مهم در درمان ADHD (اختلال نقص توجه/ بیش فعالی) است که معمولا به خوبی در بدن تحمل می‌شود. با این حال ممکن است برخی از افراد در مصرف آن عوارض جانبی داشته باشند. برخی از عوارض جانبی شایع قرص ریتالین شامل این موارد است:
- سردرد
- افزایش فشار خون
- افزایش ضربان قلب
- اختلالات خواب
- افزایش آشفتگی و اضطراب
- افزایش تعریق
- افزایش لرزش
- افزایش اشتها و کاهش وزن
- خشکی دهان
- تهوع و استفراغ
- درد شکم
- افزایش تعریق در بدن
- افزایش ادرار و مدفوع
در صورتی که با هر یک از عوارض جانبی فوق روبرو شدید، باید به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، در صورتی که احساس عوارض جانبی شدید مانند تنگی نفس، تورم صورت، تب، درد شدید در قفسه سینه و یا هرگونه علائم ناشی از واکنش آلرژیک دارید، باید فورا به پزشک خود مراجعه نمایید. دقت کنید که برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی هرگز نباید ریتالین را بیش از دوزی که پزشک توصیه کرده است مورد مصرف قرار دهید.
در جدول زیر می‌توانید عوارض جانبی قرص ریتالین را ببینید:
|
عوارض مربوط به قلب
|
عوارض روی مغز و روان
|
عوارض روی گردش خون
|
|
درد قفسه سینه، اختلال در تنفس، بیهوش شدن
|
توهم، پرخاشگری، پارانویا، مشکلات رفتاری جدید
|
بی‌حسی، درد، احساس سرما، زخم‌های بیدلیل، تغییر رنگ پوست در انگشتان دست و پا
|
نعوظ طولانی مدت آلت تناسلی که دردناک است و ممکن است حتی 4 ساعت طول بکشد نیز می‌تواند از عوارض مصرف ریتالین باشد. دقت کنید که این عوارض برای همه افراد رخ نمی‌دهد و اگر پزشک این دارو را برای شما یا فرزندتان تجویز کرده است، حتما باید از آن استفاده کنید زیرا بدون شک از نظر پزشک فواید آن بیش از عوارض آن بوده است.
تداخل دارویی قرص ریتالین
قبل از شروع به مصرف Ritalin لیست همه داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار دهید تا از لحاظ تداخل دارویی بررسی‌های لازم را به عمل آورد. قرص ریتالین ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد مثل:
- داروهای ضد افسردگی مانند فنلزین یا ترانیل سیپرومین
- داروهای ضد اضطراب مثل دیازپام یا لورازپام
- داروهای تثبیت کننده خلق و خو مانند لیتیم
- داروهای ضد تشنج
- داروهای خواب آور مانند زولپیدم
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
- داروهای فشار خون
- داروهای سرماخوردگی یا آلرژی که حاوی ترکیبات ضد احتقان هستند.
همچنین مصرف قرص ریتالین همراه با مصرف الکل، قهوه و مواد محرک دیگر مانند نیکوتین ممکن است تداخل داشته باشد و باعث افزایش عوارض جانبی شود.
ریتالین برای درس خواندن
ریتالین یک داروی مهم در درمان ADHD (اختلال نقص توجه/بیش فعالی) است که به کاهش علائم این بیماری کمک می‌کند. دقت کنید که استفاده از ریتالین برای بهبود عملکرد درسی، بدون تشخیص و تجویز پزشک هرگز توصیه نمی‌شود.
در صورتی که شما یا فرزندتان دچار ADHD هستید و برای درس خواندن با مشکل مواجه هستید، پزشک شما ممکن است قرص Ritalin را به عنوان بخشی از برنامه درمانی تجویز کند. با استفاده از ریتالین، می‌توانید تمرکز و توجه خود را بهبود بخشید و بهتر و موثرتر درس بخوانید اما استفاده خودسرانه از این دارو برای مطالعه و شب امتحان به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
اگر برای درس خواندن مشکل دارید، به جای مصرف خودسرانه از داروی ریتالین، زیر نظر یک مشاور تحصیلی برنامه‌ریزی درسی انجام دهید و استراتژی‌های مدیریت زمان را یاد بگیرید. سپس با تمرینات مداوم بدون شک در درس خواندن موفق خواهید شد. اگر این راهکارها جواب نداد، با پزشک مجددا مشورت نمایید تا در صورت لزوم دارو مصرف کنید.
در چه مواردی نباید از ریتالین استفاده شود؟
در موارد زیر نباید از قرص Ritalin استفاده شود:
- حساسیت به متیل فنیدات
- گلوکوم یا آب سیاه
- فشار خون بالا یا مشکلات قلبی
- تیروئید پرکار
- سندرم تورت
- اضطراب شدید، تنش یا بی‌قراری
همچنین اگر مشکلات قلبی دارید، به فشار خون بالا مبتلا هستید یا اگر برای افسردگی و اضطراب داروی خاصی مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از ریتالین حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
آیا ریتالین اعتیاد آور است؟
داروی Ritalin دارای یک ماده محرک به نام آمفتامین بوده که ساختاری شبیه به شیشه دارد و به همین دلیل است که بسیاری از افراد فکر می‌کنند با مصرف این دارو به آن معتاد خواهند شد. باید بگوییم که اگر طبق دستور العمل‌های پزشک از این دارو استفاده شود، احتمال ایجاد وابستگی و اعتیاد به ریتالین بسیار اندک است.
اما مصرف ریتالین در دوزهای بالا و بدون تجویز پزشک ممکن است در برخی از افراد باعث ایجاد وابستگی شود. Ritalin برای درمان ADHA باید زیر نظر پزشک مصرف شود تا خطر ایجاد وابستگی به آن کاهش یابد. برای افرادی که قبلا معتاد بوده یا الکل استفاده کرده‌اند، این دارو باید با احتیاط بیشتری تجویز شود.
آیا ریتالین خواب آور است؟
Ritalin یک داروی محرک است که معمولا خواب آور نیست و برعکس، ممکن است باعث بیشتر شدن هشیاری و کاهش خواب بیمار شود. در واقع یکی از عوارض جانبی معمول قرص ریتالین اختلالات خواب شامل بیدار شدن در شب، کاهش کیفیت خواب و یا بی‌خوابی است.
بنابراین اگر شما یا فرزندتان درمان ADHD با ریتالین را دنبال می‌کنید و با مشکلات خواب مواجه هستید، بهتر است با پزشک خود درباره راه‌های مدیریت خواب صحبت کنید. ممکن است پزشک مصرف داروهایی همچون قرص ملاتونین را به شما پیشنهاد دهد تا ساعات خواب تنظیم شوند.
دوزهای مختلف قرص ریتالین
قرص ریتالین در چندین دوز مختلف در داروخانه‌ها یافت می‌شود:
- ریتالین 5، 10 و 20 میلی‌گرم
برای تهیه این دارو حتما به نسخه پزشک نیاز دارید و در حال حاضر فقط برخی از داروخانه‌ها Ritalin را عرضه می‌کنند.
کلام پایانی
ریتالین یک داروی محرک است که برای درمان اختلال نقص توجه، بیش فعالی (ADHD) و گاه برای درمان نارکولپسی (بیماری خواب‌آلودگی شدید) استفاده می‌شود. این دارو با افزایش سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، به کاهش علائم ADHD و افزایش تمرکز کمک می‌کند. همچنین با افزایش سطح هورمون اپی‌نفرین ریتالین می‌تواند در کاهش خواب‌آلودگی بیماران مبتلا به نارکولپسی موثر باشد.
