در کنار زیباییهای ظاهری این گیاه که در کریسمس دیده میشود، گیاه دارواش صدها سال است که در طب گیاهی نیز مورد استفاده است.
- دارواش آمریکایی (Phoradendron flavescen) نوعی از این گیاه است که در مناطق امریکا رشد میکند و به عنوان گیاه تزئینی استفاده میشود.
- دارواش اروپایی (Viscum album) صدها سال است که این گیاه در طب سنتی جا گرفته است.
- نوع سوم این گیاه (Loranthus ferrugineus) که کمتر مورد توجه است، برای درمان فشار خون بالا و بیماریهای گوارشی استفاده میشود.
- نوع دیگر، دارواش ژاپنی (Taxillus yadoriki Danser) برای خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی شناخته شده است.
دارواش چیست؟
دارواش یک گیاه نیمه انگلی است. بذر آن از طریق پرندگان مثل دارکوب در تنه درختان قرار میگیرد، جوانه میزند و رشد میکند. ریشه این گیاه از شیره داخل درختها تغذیه میکند.
گیاه شناسان از عصاره این گیاه برای اثرات فیزیولوژیکی آن استفاده میکنند. نوع اروپایی آن که به عنوان مکمل و دارو استفاده میشود در درختان سیب، بلوط، نارون و کاج رشد میکند.
تعدادی از برجستهترین گونهها عبارتند از: ویسکوم، فورادنرون، آرسوتوبيوم، پركسيلا، لارنتوس، آميلوتكا، اميما، تاكسيلوس، سیتاکانتوس. گیاهان دارواش در سراسر جهان از اروپا، امریکا، آسیا و آفریقا به استرالیا و نیوزیلند توزیع میشوند.
این گیاه را میتوان تزریق کرد یا به صورت مکمل کپسولی یا چای مصرف کرد. انواع گوناگون آن با خواص ضد میکروبی، ضد التهاب و آنتی اکسیدان عبارتند از:
- فلاونوئید
- آلکالوئید
- لکتین
- پلیپپتید
- آرژنین
- پلی ساکارید
- تانن
- استروئید
- ترکیبات اسیدی
- گلیکوزید
- اسید گالیک
۶ مزیت سلامتی
برای بهبود سلامتی کدام نوع از دارواش بهتر است؟ مرکز ملی بهداشت و سلامت، بیماریهایی که دارواش به درمان آنها کمک کرده است، عبارتند از: تشنج، سردرد، آرتروز و سرطان. برای تایید صحت تاثیرات آن نیاز به تحقیقات بیشتر است.
۱. برای درمان سرطان مفید است
در برخی کشورهای اروپایی، این گیاه برای درمان سرطان تجویز میشود. علت کارایی آن برای سرطان این است که طبق مشاهدات آزمایشگاه سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
یکی دیگر از مزایای آن کمک به کاهش اثرات درمان سرطان، شیمی درمانی و پرتو درمانی است. با کمک این گیاه خستگی بیماران در طول درمان شیمی درمانی کم میشود.
۲. تقویت سیستم قلبی و عروقی
دارواش برای تنظیم فشار خون بالا و دستگاه گوارشی کاربرد دارد. همچنین این گیاه خطر بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش میدهد.
طبق مشاهدات آزمایشی که روی موشهای آزمایشگاهی انجام شد، دارواش انقباض عروق خونی را کاهش میدهد.
۳. استفاده موضعی برای پوست
استفاده از آن در حمام برای درمان واریس، روماتیسم و دردهای عصبی نیز رایج است. این گیاه را به صورت موضعی روی پوست ماساژ دهید.
۴. درمان افسردگی و اضطراب
این گیاه میتواند درمان جایگزینی برای افسردگی و اضطراب باشد. مطالعات نشان داده است این گیاه برای افسردگی حین درمان سرطان و بعد از آن بسیار موثر است.
۵. تنظیم کننده هورمون
این گیاه برای درمان علائم یائسگی، تنظیم هورمون در زنان با قاعدگی نامنظم استفاده میشود. همچنین بعد از یائسگی با پوکی استخوان مقابله میکند.
۶. درمان سرماخوردگی، سرفه و آسم
برخی از گونههای این گیاه خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهاب و بهبود سیستم ایمنی دارند که میتوانند با ویروسها و عفونتها مبارزه کنند. همچنین به منظور بهبود سرماخوردگی، سرفه و آسم نیز استفاده میشود.
دارواش در طب سنتی
طبق اسنادی که از سالیان قبل به جا مانده است، از این گیاه برای درمان اضطراب، تشنج، مشکلات پوستی، زخم و جراحات، تب، اختلالات ادراری و بیماریهای قلبی استفاده شده است.
ترکیب دارواش، سنبل الطیب و گل شاه پسند برای تنظیم هورمون و رفع خستگی استفاده میشود.
در طب سنتی معمولا این گیاه به چای تبدیل میشود.
نحوه استفاده
این گیاه را میتوان مانند چای دم کرده و مصرف نمود. فقط توجه داشته باشید که بهتر است با آب گرم (داغ نباشد) آن را درست کنید، زیرا آب جوش ترکیبات موجود آن را از بین میبرد. همچنین میتوان عصاره آن را تزریق نمود.
در زمان استفاده از آن دقت داشته باشید که ممکن است دارواش با بعضی داروهای دیگر نسازد و حساسیت ایجاد کنید. به همین علت برای اطمینان خاطر تحت نظر پزشک یا متخصص گیاه شناسی استفاده کنید. پزشک ابتدا با مقدار و دوز کم علائم شما را میسنجد، در صورتی که نبض و ضربان قلب نامنظم شود باید از ادامه مصرف آن خودداری کرد.
میزان مصرف را نیز از پزشک خود بپرسید. اصولا برای شروع مصرف ۱ یا ۲ میلی لیتر در روز توصیه میشود. همچنین برخی از پزشکان برای مکمل درمان سرطان کمتر از ۱ میلی لیتر تجویز میکنند.
اگر از دارواش خشک به عنوان چای میخواهید استفاده کنید، مصرف ۱۰ گرم در روز توصیه میشود.