بررسی دلایل بروز حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین

علت حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین چیست؟

مصرف مولتی ویتامین این روزها بسیار رایج است؛ ولی در این میان برخی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا بعد از خوردن مولتی ویتامین حالت تهوع دارم؟ فارغ از اینکه شما از مولتی ویتامین بانوان یا مولتی ویتامین آقایان استفاده می‌کنید، حالت تهوع پس از مصرف مکمل‌های ویتامینی دلایل مختلفی دارد؛ اما 3 دلیل عمده برای آن وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

1- مصرف مولتی ویتامین با معده خالی

مصرف مکمل‌های ویتامینی با معده خالی، یکی از مهم‌ترین دلایل حالت تهوع ناشی از مولتی ویتامین است. بسیاری از افراد عادت دارند که داروهای خود را در ساعات ابتدایی روز و با معده خالی مصرف کنند؛ این روش می‌تواند مشکلات زیاد گوارشی برای شما ایجاد کند و سبب تهوع صبحگاهی با مکمل شود. حضور برخی ویتامین‌ها در مولتی ویتامین می‌تواند سبب بروز تهوع شود که عبارتند از:

• ویتامین‌ A، ویتامین E، ویتامین D و ویتامین K همگی ویتامین‌های محلول در چربی هستند و زمانی بیشترین اثرگذاری و جذب را خواهند داشت که حتما با یک غذای چرب سالم مصرف شوند. اگر آن‌ها را با معده خالی مصرف کنید، نه تنها تاثیری ندارند، بلکه سبب حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین نیز می‌شوند.
• ویتامین C یا اسید آسکوربیک، به دلیل ماهیت اسیدی خود، دیواره معده را تحریک می‌کند. همین موضوع سبب سوزش معده و در نهایت مشکلات گوارشی ناشی از مکمل می‌شود.
• طبق تحقیقات انجام‌شده، مصرف ویتامین‌های گروه B (به خصوص ویتامین B6) با شکم خالی، سبب استفراغ بعد از خوردن مولتی ویتامین می‌شوند.
• مصرف دوزهای بالا از نیاسین (B3) با معده خالی، علاوه‌بر تهوع، قرمزی پوست و افت فشار نیز به همراه دارد.

به همین دلیل همواره توصیه می‌شود تا حتما مولتی ویتامین را با شکم پر مصرف کنید.

2- نقش آهن و سایر مواد معدنی در ایجاد تهوع

یکی از علل شایع تهوع و استفراغ بعد از خوردن ویتامین، وجود مواد معدنی در مکمل مولتی ویتامین مینرال است. از جمله مهم‌ترین مواد معدنی که سبب حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین می‌شود، می‌توان به آهن اشاره کرد. اکثر افراد پس از مصرف مکمل آهن یا مولتی ویتامین‌ مینرال حاوی آهن دچار تهوع می‌شوند. دلیل این امر آن است که آهن مخاط معده را بیش از حد تحریک می‌کند. همچنین به دلیل جذب سخت‌تر، بیشتر در معده می‌ماند و اکسیداسیون آن سیستم گوارش را دچار مشکل می‌کند. به‌طور کلی، مصرف مکمل آهن سبب ترشح بیشتر اسید معده شده و اگر معده خالی باشد، به حالت تهوع منجر می‌شود.

ماده معدنی بعدی که سبب حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین می‌شود، روی (Zinc) است. این ماده معدنی نیز مانند آهن در شرایطی که معده خالی باشد، دیواره معده را به‌شدت تحریک می‌کند. این موضوع در افرادی که معده حساسی دارند می‌تواند منجر به استفراغ و تهوع شود.

کلسیم و منیزیم در دوزهای بالا نیز می‌‎توانند منجر به دل پیچه و نفخ شوند؛ این حالات در برخی افراد حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین را رقم می‌زند.

3- دوز و زمان مصرف اشتباه مولتی ویتامین

گاهی اوقات علت حالت تهوع بعد از خوردن قرص مولتی ویتامین، مصرف دوز بالا از چند ویتامین تحریک‌کننده معده است. برخی از افراد که معده حساسی دارند، باید دوز کمتری از برخی ویتامین‌ها مصرف کنند. برای اینکه بدانید آیا به ویتامینی حساسیت دارید یا خیر، باید علائم حساسیت به مولتی ویتامین را بشناسید. در صورتی که همراه با تهوع، دچار مشکلات پوستی نیز شده‌اید، احتمالا حساسیت به مولتی ویتامین دارید. برای اطمینان از حساسیت معده به مکمل‌ها، باید به پزشک مراجعه کنید.

همچنین از مصرف مکمل‌های ویتامینی دیگر همراه با مولتی ویتامین خودداری کنید. برای مثال مصرف امگا 3 همراه با مولتی ویتامین، می‌تواند سبب تجمع ویتامینی شده و به حالت تهوع منجر شود.

حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین بیشتر زمانی رخ می‌دهد که شما این مکمل را به صورت ناشتا مصرف کرده باشید؛ چرا که در حالت ناشتا، اسید معده بیشتر بوده و در واکنش با ویتامین‌ها می‌تواند مشکلات گوارشی به همراه داشته باشد. مصرف برخی ویتامین‌ها قبل از خواب نیز با ایجاد ریفلاکس معده، می‌توانند علت حالت تهوع بعد از خوردن مولتی ویتامین باشند.

با توجه به این 3 علت مهم، همواره توصیه شده است تا مولتی ویتامین همراه غذا مصرف شود.

عوارض رایج مولتی ویتامین‌ها بر معده و دستگاه گوارش

بسیاری از افراد این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا بعد از خوردن قرص مولتی ویتامین حالت تهوع میگیریم؟ در پاسخ باید گفت که حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین، از عوارض شایع مولتی ‌ویتامین‌ها است. در حقیقت باید بدانید که حالت تهوع ناشی از مصرف مولتی ویتامین مشکلی جدی نیست؛ با کمی تغییر در نحوه مصرف این مکمل می‌توانید حالت تهوع بعد از خوردن مولتی ویتامین را از بین ببرید. از جمله دیگر عوارض مولتی ویتامین‌ مینرال و مولتی ویتامین غیرمینرال بر معده و دستگاه گوارش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفراغ
• درد معده
• نفخ
• اسهال
• یبوست
• سوزش و ریفلاکس معده
• مشکلات هضم

هر کدام از این عوارض، به دلیل حضور یک یا چند ویتامین یا مصرف اشتباه مولتی ویتامین ایجاد می‌شوند.

درمان حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین

اگر بعد از خوردن مولتی ویتامین دچار تهوع شدید، از راهکارهای زیر برای کاهش حالت تهوع خود استفاده کنید:

حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین معمولا بین 1 الی 2 ساعت ادامه خواهد داشت. با این روش‌ها می‌توانید این عارضه را از بین ببرید. در صورتی که تهوع شما بیش از 2 ساعت ادامه یافت یاعلائم دیگری چون خارش پوستی داشتید، حتما به اورژانس مراجعه نمایید.

بهترین زمان مصرف مولتی ویتامین برای جلوگیری از تهوع

بسیاری از افرادی که از حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین شکایت دارند، به دنبال بهترین زمان مصرف این مکمل غذایی هستند. اگر شما هم می‌گویید «وقتی مولتی ویتامین میخورم بالا میارم»، بهتر است مولتی ویتامین را همراه با غذا میل کنید.

بهترین زمان برای مصرف مولتی ویتامین، همراه ناهار است. در این زمان هم ویتامین‌های محلول در چربی اثرگذاری بهتری خواهند داشت و هم سایر ویتامین‌های حساسیت‌زا معده را درگیر نخواهند کرد. همچنین مصرف این مکمل همراه با غذا، سرگیجه بعد از مصرف مولتی ویتامین را به دنبال نخواهد داشت. سرگیجه بعد از مولتی ویتامین معمولا به دلیل افت فشار ناشی از تهوع رخ می‌دهد.

اگر می‌پرسید مولتی ویتامین را صبح بخوریم یا شب، ما روز را به شما پیشنهاد می‌دهیم. حضور برخی ویتامین‌ها در مکمل مولتی ویتامین سبب ریفلاکس معده در شب می‌شوند. از همین رو، مصرف آن در هنگام صبحانه یا ناهار بهتر است.

در صورتی که بعد از مصرف مولتی ویتامین با غذا همچنان حالت تهوع می‌گیرید، احتمال حساسیت شما به ترکیبات این دارو وجود دارد. برای این منظور، باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا دوز دارو برای شما تغییر کند یا از مکمل‌های جایگزین کمک گرفته شود.

9 راهکار مهم برای کاهش حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین

با چند راهکار ساده می‌توان حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین را کاهش داد. از جمله راهکارهای کاهش حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین عبارتند از:

• تغییر زمان مصرف: اگر مکمل را ناشتا مصرف می‌کنید، زمان مصرف را تغییر داده و آن را هنگام ناهار مصرف کنید.
• انتخاب مولتی ویتامین با دوز مناسب: انتخاب مولتی ویتامین بهتر است زیر نظر پزشک باشد. مکمل‌های مولتی ویتامین همگی مثل هم نیستند و در هر کدام دوز ویتامین‌ها و مواد معدنی متفاوت است. از همین رو، فردی که به مولتی ویتامین حساسیت دارد، باید مکملی که دوز مناسبی از ویتامین‌های مورد نیاز او دارد مصرف کند.
• مصرف آب کافی همراه مکمل: توجه داشته باشید که مصرف مکمل با آب کم، می‌تواند فرایند تجزیه آن در معده را سخت‌تر کرده و واکنش معده را به دنبال داشته باشد. به همین دلیل، توصیه شده است تا مکمل مولتی ویتامین همراه با یک لیوان آب کامل مصرف شود.
• مشورت با پزشک: اگر قصد دارید مصرف مولتی ویتامین را آغاز کنید، بهتر است با مشورت پزشک شروع کنید. پزشک پس از بررسی آزمایش‌های لازم، مکملی با دوز مناسب را به شما پیشنهاد خواهد کرد. در چنین شرایطی امکان بروز حساسیت به مکمل کمتر می‌شود.
• مصرف مولتی دیلی: شما می‌توانید برای کاهش عوارض از مکمل‌های مولتی دیلی استفاده کنید. این مکمل‌ها دوز روزانه هر ویتامین را پوشش می‌دهند و در عین حال، دوز ویتامین‌ها و مواد معدنی سنگین در آن‌ها کمتر است؛ لذا کمتر سبب تهوع می‌شوند.
• استفاده از قرص جوشان مولتی ویتامین: در برخی افراد نیز علت حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین، مصرف آن به شکل قرص است. قرص‌ها جذب سخت‌تری دارند و  از همین رو، معده را بیشتر تحریک می‌کنند. مصرف مکمل به شکل کپسول از حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین جلوگیری می‌کند. همچنین شربت، ساشه و قرص جوشان مولتی ویتامین، کمترین عارضه گوارشی را ایجاد خواهند کرد.
• مولتی ویتامین‌های مخصوص معده حساس: برخی مولتی ویتامین‌ها برای افراد با معده حساس طراحی شده‌اند. در صورتی که نیاز به مصرف مولتی ویتامین داشته باشید و معده شما حساس باشد، باید از این نوع مکمل استفاده کنید. بهترین مولتی ویتامین برای معده حساس باید توسط پزشک و با توجه به شرایط شما معرفی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشک خود مشورت کنید.
• مکمل‌های تک ویتامین به جای مولتی ویتامین: کمبود ویتامین در بدن از طریق آزمایش خون مشخص می‌شود. در شرایطی که شما دچار حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین می‌‎شوید، پزشک ابتدا برای شما آزمایش خون تجویز می‌کند. پس از آن، تنها مکمل‌های تک ویتامین که کمبود آن‌ها در بدنتان مشهود است را تجویز می‌کند. به این ترتیب، نیازی به مصرف مولتی ویتامین نیست.
• دریافت ویتامین‌ها از طریق تغذیه متعادل: گاهی پس از آزمایش خون مشخص می‌شود که سطح تمام ویتامین‌های بدن شما در حد نرمال است. به همین دلیل، مصرف مولتی ویتامین بیهوده است. در این شرایط، شما باید ویتامین‌های مورد نیاز خود را تنها از وعده‌های غذایی متعادل دریافت کنید. بیشتر افرادی که رژیم غذایی مناسبی دارند، از مصرف مکمل‌های ویتامینی بی‌نیازند. در حقیقت، مواد غذایی جایگزین‌های طبیعی مولتی ویتامین هستند و نسبت به مصرف آن ارجحیت دارند.

چه کسانی بیشتر در معرض حالت تهوع ناشی از مولتی ویتامین هستند؟

خوب است بدانید که همه افراد دچار حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین نمی‌شوند. اگر تا به حال مولتی ویتامین مصرف نکرده‌اید، نیازی به نگرانی نیست. از جمله افرادی که دچار حالت تهوع بعد از خوردن ویتامین می‌شوند می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

• افراد با معده حساس
• افراد با سابقه بیماری‌ها و مشکلات گوارشی
• خانم‌های باردار
• افرادی که مکمل آهن به صورت جداگانه مصرف می‌کنند

اگر جزء هر یک از گروه‌های بالا هستید، برای مصرف مولتی ویتامین مناسب با شرایط خود، با پزشک مشورت کنید؛ چرا که در مواردی ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های جایگزین مولتی ویتامین داشته باشید. در بخش بعدی در رابطه با این مکمل‌های جایگزین بیشتر توضیح داده‌ایم.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

سوال مهمی که بسیاری از افراد مطرح می‌کنند این است که در صورت حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ اگر علائم زیر را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید:

• حالت تهوع شدید و مداوم که اصلا قطع نمی‌شود
• علائم دیگری چون درد شدید در معده و روده و خونریزی گوارشی
• بروز علائم حساسیت مثل بثورات پوستی یا خارش و قرمزی بی‌دلیل پوست

هر یک از این علائم می‌تواند هشدار خطر بزرگتری نسبت به یک حساسیت ساده باشد. از همین رو، هیچ یک از علائمی که همراه با حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین ظاهر می‌شوند، نباید نادیده گرفته شوند.

حالت تهوع ناشی از مولتی ویتامین ایرانی بیشتر است یا خارجی؟

حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین به ایرانی یا خارجی بودن مکمل ارتباطی ندارد. این که شما بعد از خوردن مولتی ویتامین حالتان بد می‌شود، بیشتر به ترکیبات آن مکمل و نحوه مصرف قرص مولتی ویتامین وابسته است. برخی افراد در رابطه با نحوه مصرف مولتی ویتامین این پرسش را مطرح می‌کنند که مولتی ویتامین چند بار در هفته یا چند بار در روز باید مصرف شود؟

به‌طور کلی، مصرف مولتی ویتامین به صورت روزانه است. اما در مواردی با توجه به شرایط بدنی شما،  پزشک ممکن است دستور استفاده دیگری را تجویز کند. در مواردی نیز ممکن است توصیه کند تا از مولتی دیلی استفاده کنید. تفاوت مولتی دیلی و مولتی ویتامین در برخی ترکیبات و نحوه مصرف آن‌هاست.

سخن آخر

حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین، یکی از آزاردهنده‌ترین و نگران‌کننده‌ترین عوارض مصرف مولتی ویتامین است. اما با راهکارهایی که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز ارائه کردیم، می‌توانید تا حد زیادی این حالت تهوع بعد از مصرف مولتی ویتامین را کاهش دهید. یکی از این راهکارها، مصرف قرص جوشان مولتی ویتامین است که درباره آن به تفصیل صحبت کردیم. تجربیات خود را در زمینه مصرف مولتی ویتامین‌ها در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.